ΜΑΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑΡΗ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Μαρία Χρονιάρη γεννήθηκε στην Αθήνα και κατάγεται από τα Ανώγεια της Κρήτης. Σπούδασε τηλεόραση, έκανε σεμινάρια σκηνοθεσίας και εργάστηκε ως οπερατέρ. 

Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές "Εκεί που αλλάζω ζωές" (εκδ. Απόπειρα, 2010, β' έκδοση 2014), "Η σκιά μου κι εγώ" (εκδ. Απόπειρα 2014), "Ασκήσεις Ύφους" - συλλογικό, (εκδ. Βιβλιόραμα 2015), "Αγέννητη γη" (εκδ. Σοκόλη 2017), "Μετά από αυτό που προηγήθηκε" (εκδ. Σοκόλη 2020), υπό την αιγίδα του ομίλου της UNESCO Πειραιώς και Νήσων, "'Εν ἀρχή ἦν τό τέλος",  - ιστορίες για το τέλος του κόσμου - συλλογικό (εκδ. Ανεμόεσσα 2020), όπου συμμετέχει με ένα διήγημα, "Με τον Ε.Π.Ο.Κ. είναι πάντα Χριστούγεννα" συλλογικό - όπου συμμετέχει με παραμύθι (εκδ. Ε.Π.Ο.Κ. 2020),και τη συλλογή πεζών κειμένων "Επειδή Μαζί" (εκδ. Απόπειρα, 2012, β' έκδοση 2014). Τον Οκτώβριο του 2020 κυκλοφορεί το νέο της βιβλίο "Όλα οδηγούν στην αγάπη" σε ψηφιακή μορφή μόνο και τον Ιανουάριο του 2023 το βιβλίο μεταφράζεται στην Αγγλική γλώσσα με τον τίτλο "It all leads to love"  και κυκλοφορεί σε ψηφιακή μορφή μόνο. 

 

Η ποιητική συλλογή της "Αγέννητη γη" (εκδ. Σοκόλη 2017), βραβεύτηκε με τον τίτλο "Βιβλίο της χρονιάς" για το 2017. Στη νέα ποιητική συλλογή της "Μετά από αυτό που προηγήθηκε" (εκδ. Σοκόλη 2020) συνεργάζεται με τον φωτογράφο Χάρη Τσιλόπουλο, τόσο στο εξώφυλλο, όσο και στο εσωτερικό του βιβλίου.

Το βιβλίο της "Επειδή Μαζί", (εκδ. Απόπειρα 2012, β' έκδοση 2014) πήρε Αριστείο στον 5ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που διοργάνωσε η Κύπρος και ανακηρύχθηκε Βιβλίο της Χρονιάς. Σε παράλληλο Παγκόσμιο Διαγωνισμό το ποίημά της με τίτλο "Νόστος", πήρε το Α' Βραβείο και ανακηρύχθηκε ως το καλύτερο ποίημα. Την επιτροπή αποτελούσαν Ακαδημαϊκοί και Πανεπιστημιακοί.

Τον Μάιο του 2019, παρουσιάστηκε στο θέατρο ΜΠΙΠ η παράσταση «Αγέννητη γη» σε συγγραφή και σκηνοθεσία της ίδιας. Ένας θεατρικός μονόλογος βασισμένος στην ομότιτλη ποιητική συλλογή της που κυκλοφορεί από τις εκδ. Σοκόλη. Για την παράσταση «Αγέννητη γη» βραβεύτηκε από τον πρόεδρο της UNESCO Πειραιώς και Νήσων για την προσφορά της στον πολιτισμό.

Τον Απρίλιο του 2020 συμμετέχοντας σε Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που διοργάνωσε η Κύπρος και ο Ε.Π.Ο.Κ.(Ελληνικός Πολιτιστικός Όμιλος Κυπρίων) παίρνει ΑΡΙΣΤΕΙΟ για το ανέκδοτο παραμύθι της "Η παραδεισούπολη και η χώρα της ελπίδας". Την επιτροπή αποτελούσαν Ακαδημαϊκοί και Πανεπιστημιακοί. Το παραμύθι συμπεριλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο των βραβευμένων παραμυθιών από τον Ε.Π.Ο.Κ.

Τον Νοέμβριο του 2020 λαμβάνει βραβείο από τον πρόεδρο του ομίλου της UNESCO Πειραιώς και Νήσων και την International Action Art, για το ποίημά της "Ζωή υπό αίρεση". Ο διαγωνισμός της UNESCO ήταν παγκόσμιος και αφορούσε τις επιπτώσεις του ιού Covid - 19. 

Τον Μάιο του 2022 ποίημά της από το βιβλίο "Μετά από αυτό που προηγήθηκε", εκδ. Σοκόλη 2020, μεταφράζεται στην Αγγλική γλώσσα και παρουσιάζεται στη διεθνή έκθεση του Ομίλου της UNESCO Πειραιώς και Νήσων, στην EV Gallery στο Manhattan της Νέας Υόρκης. Ο πρόεδρος της UNESCO Πειραιώς και Νήσων την τιμά με ένα ακόμη βραβείο. 

Τον Ιούνιο του 2022 τιμάται από τον διεθνή οργανισμό International Action Art για την προσφορά της στον πολιτισμό και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους την τιμά με βραβείο ο πρόεδρος του Ομίλου της UNESCO Πειραιώς και Νήσων για το λογοτεχνικό της έργο.

Τον Φεβρουάριο του 2023 η εφημερίδα "Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΝΩΓΕΙΩΝ", όπου διατηρεί μόνιμη στήλη, τη βραβεύει για τη στήλη της και τη λογοτεχνική της πορεία.

Τον Δεκέμβριο του 2020 αναλαμβάνει τη φιλολογική επιμέλεια και τις διορθώσεις της ποιητικής συλλογής του Κωνσταντίνου Σύρμου "Εμφάνεια" για λογαριασμό των εκδόσεων Βακχικόν. 

Συνεργάζεται μόνιμα με την εφημερίδα "Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΝΩΓΕΙΩΝ" διατηρώντας τη στήλη "Ιστορίες του Ωκεανού", και βρέθηκε για έναν χρόνο στον ιντερνετικό σταθμό ClipArt radio, παρουσιάζοντας εβδομαδιαία μουσική εκπομπή.  Συνεργάστηκε με το Site http://www.postmodern.gr/ Τελευταίες συνεργασίες της με τα Πολιτιστικά  Μαγκαζίνο  https://ologramma.art/ με την στήλη της "Όταν ο λύκος είναι εδώ" και το  http://www.paspartou.gr/  με την στήλη της "Το ποίημα του μήνα". Από τον Νοέμβριο του 2023 συνεργάζεται με το Πολιτιστικό Site https://www.greekradiofl.com/?fbclid=IwAR0s7m00a7_W8mdoyeLbd0DMUSGR4PQkwOe3aTOnK0gRBw4NDTrE8lZlMb4 .

Στο θέατρο έχει σκηνοθετήσει την παράσταση της ομάδας IlluminArti, Το ροκ που παίζουν τα μάτια σου, από το ομώνυμο βιβλίο του Σταύρου Σταυρόπουλου. 

Από το 2013 ως το 2018, παρουσίαζε την εκπομπή "Πάντα η Εκάτη" κάθε βράδυ Δευτέρας 21.00 μ.μ - 23.00 μ.μ. στον ιντερνετικό σταθμό http://magazen.gr/ όπου τα τελευταία δύο χρόνια, βρισκόταν και στη θέση της Διευθύντριας Προγράμματος και Ραδιοφώνου. Από τον Ιανουάριο του 2019, η εκπομπή της "Πάντα η Εκάτη", παρουσιάζεται από το διαδικτυακό site http://grass.social/ κάθε Δευτέρα, 21.00 - 23.00.

Έχει συνεργαστεί με την εφημερίδα Ελευθεροτυπία στο ένθετο "Βιβλιοθήκη", όπου δημοσιεύθηκαν κείμενά της. Επίσης κριτικές βιβλίων αλλά και κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά "Οδός Πανός", "Κουκούτσι" και το ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό "Διαβάζω". Ποίηματά της δημοσιεύονται στον Βιότοπο Πολιτισμού "Culture Book" και το λογοτεχνικό περιοδικό "Δίοδος 66100".

http://www.biblionet.gr/author/91982/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CE%A7%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%AC%CF%81%CE%B7

http://www.osdelnet.gr/index.php?p=results&result=1&Author_bio=1&&Author_bio=1&Author=1101287

http://www.politeianet.gr/sygrafeis/chroniari-maria-57463

 

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΘΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΚΟΜΜΑΤΙΑ

Το «Ο έρωτας θα μας κάνει κομμάτια», κατά την άποψή μου, είναι ένα άκρως ρεαλιστικό μυθ -ιστόρημα τόσο σφιχτά δεμένης πλοκής, που από την πρώτη στιγμή, νιώθεις να έλκεσαι από έναν μαγνήτη και να παραδίνεσαι σ΄ αυτόν χωρίς καμία αντίσταση.

Είναι ένα τόσο εγκεφαλικό δημιούργημα που σχεδόν αυτόματα σου καταργεί την οποιαδήποτε επιθυμία αμφισβήτησης του περιεχομένου του. Άλλωστε ο Σταύρος Σταυρόπουλος, γνωρίζει πολύ καλά πώς να κάνει τις λέξεις να γράφονται, συμπυκνώνοντας την συνείδησή τους, κατά τη γνωστή ρήση του Γιώργου Χειμωνά.

Μιλά έναν κρυπτικό λόγο, που ακόμα κι οι απλές λέξεις που χρησιμοποιεί, μοιάζει να κοιτούν απ΄ την κλειδαρότρυπα. Η ζωή της γραφής του, είναι ταυτόσημη με την ζωή της ζωής του. Ίσως γι΄ αυτό ο ίδιος στο κεφάλαιο 41 επισημαίνει : «Δεν γράφω πια. Γράφομαι.»

Η χαρακτηριστικά πεζότροπη ποιητικότητα της γραφής του ή και το ανάποδο, η πύκνωση του πεζού λόγου του σε τέτοιο βαθμό που να αγγίζει το ποίημα, και κυρίως ο τρόπος με τον οποίον τα δυο αυτά ιδιώματα, της πεζογραφίας και της ποίησης, ανακατεύονται ιδιοσυγκρασιακά μεταξύ τους, δημιουργεί ένα τρίτο, σταθερό και συμπαγές, κάτι ανάμεσα, τόσο μεστό και τόσο αβέβαια σίγουρο για τον εαυτό του, που επωφελείται από τις δυνατότητες του ενός, απαλλασσόμενο συγχρόνως από τις αδυναμίες του άλλου. Αυτό είναι φυσικά αντιληπτό και στην στήλη του στην «Ελευθεροτυπία», Νύχτα είναι, θα περάσει, όπου όλα τα είδη συγχωνεύονται, διατηρώντας όμως εν θερμώ την μοναδικότητα της μορφής τους.

Κι είναι καλύτερα έτσι, γιατί εκτός του ότι επιτρέπεται στο κείμενο να αυτονομηθεί και να αναπνεύσει, μας δίνεται με εντελώς ανοιχτό ορίζοντα η ευκαιρία να το αντιμετωπίσουμε καθαρά ως γοητεία της λογοτεχνίας των ιδεών.

Στο μυθιστόρημά του, ξεκινά συστήνοντάς μας τους πρωταγωνιστές της ιστορίας του. Τέσσερις χαρακτήρες: «Εγώ», «Εσύ», «Αυτό», και το «Άλλο».

Σιγά σιγά, το «αυτό» και το «άλλο» αρχίζουν να αποκτούν μεγαλύτερη υπόσταση, και τούτο γιατί μεταξύ του «εγώ» και του «εσύ» υπήρξε το «άλλο» και γεννήθηκε το «αυτό». Εκείνο όμως που λειτούργησε ως κινητήριος δύναμη για τη δημιουργία του «αυτό» στο τέλος απομονώνεται από τον συγγραφέα με καταλυτικό τρόπο. Απομακρύνεται δε τόσο, ώστε να τον προβληματίζει ως προς το αν ποτέ υπήρξε και πότε. Αυτό που αναμετράται σε τούτο το βιβλίο, είναι κυρίως η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο «εγώ» και το «αυτό» με την επιβλητική όμως μεσολάβηση ενός «εσύ», που αντί να ενώνει, χωρίζει.

Ο τίτλος του βιβλίου προσδιορίζει σχεδόν αυτόματα την πεποίθηση του συγγραφέα πως ο έρωτας υπάρχει και είναι ίσως η άλλη όψη ενός παγωμένου συναισθήματος, μιας κι απ’ την αρχή αναγνωρίζει, πως στο τέλος θα εξοντωθούμε απ΄ αυτό.

Σχεδόν όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί τι γίνεται, ποια παράξενη χημική αντίδραση συμβαίνει και στη θέαση ενός «εσύ», «εγώ» αυτόματα νιώθω το «άλλο» και μη μπορώντας να το προσδιορίσω ακριβώς το ονομάζω έρωτα.

Κατά την γνώμη μου, ο έρωτας αποτελεί απλώς την απάντηση στην αντιστροφή ενός ρήματος. Στην ερώτηση λοιπόν: «Τι είναι έρωτας;» , θα έπρεπε να απαντάμε: «Ρωτάς, ε;»

Ξεκινώντας το αποσπασματικό μυθιστόρημα του Σταύρου Σταυρόπουλου, γίνεται σαφέστατη από την αρχή η αγωνία του στην θέαση του τέλους. Το παρομοιάζει με την λήξη της σχολικής χρονιάς και το κάψιμο των σελίδων στα μαθητικά τετράδια, που τις θάβει στο προαύλιο, μη δίνοντας σε κανέναν τη δυνατότητα να πληροφορηθεί το τέλος μιας «αδημοσίευτης σχέσης».

Καταθέτοντας τις απόψεις του για τον έρωτα,  εν είδει αφοπλιστικών σπαραγμάτων - τον αληθινό, όπως σπεύδει να υπογραμμίσει –  δημιουργεί την αίσθηση μιας εποχής.

Ένα «καλοκαίρι χωρίς ντροπή» το οποίο όμως, καθώς φεύγει, δίνει τη σκυτάλη στον χειμώνα του «εσύ», όσο κι αν ο ίδιος θέλει να διατηρήσει το ηλιόλουστο τοπίο.

Έτσι, σιγά-σιγά μπροστά στα μάτια του, αρχίζει να εκτυλίσσεται – ας μου επιτραπεί η λέξη – η τραγωδία του τέλους, όπου το έτερο πρόσωπο αποδομείται τόσο φανερά και απομυθοποιείται τόσο, ώστε φτάνει να μοιάζει σαν να μην υπήρξε ποτέ εκείνο που ήταν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κεφάλαιο 21, όπου ο τρόπος της κατάρρευσης «είναι μεταδοτικός», στο κεφάλαιο 25, όπου προσπαθεί να σώσει κάτι από την αποδόμηση, λέγοντας πως: «οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζουν καταργώντας ο ένας τον άλλον», ώσπου τελικά αναγκάζεται να αποδεχτεί την απομυθοποίηση στο κεφάλαιο 38 με την φράση-διαπίστωση: «δεν έμοιαζες καθόλου πια με σένα».

Έχοντας ως αφετηρία αυτή την διακρίβωση, προσπαθεί να προχωρήσει, συναντώντας αρκετές δυσκολίες: Με τη σκέψη ενός καρφιού ως σημείου μιας μόνιμης εγκατάστασης, εκτίοντας ποινές, με την ανάγκη του να παλέψει για να συγκρατήσει τα κομμάτια που κάποτε αποτελούσαν το «εσύ», με την επιθυμία να μπορούσε με ταχυδακτυλουργικό τρόπο να φτάσει στον τελικό προορισμό του: Να κάνει το «εσύ» να έρθει.

Από τη στιγμή όμως που εμφανίζεται το «αυτό» - ίσως το κυρίαρχο πρόσωπο του βιβλίου -, τα σύννεφα αρχίζουν να μετατρέπονται σ’ ένα ουράνιο τόξο με γεύση, να αναδύουν μια μυρωδιά, μια νέα ελπίδα ζωής, που όμως « χάθηκε κάποτε στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης». Να γεννούν ξανά έναν έρωτα διαφορετικής υπόστασης και σημασίας. Με τη θέληση της δημιουργίας ενός κόσμου φωτεινού, γεμάτου ήλιους, χωρίς την εύκολη διέξοδο μιας σκοτεινής, παραχωρημένης νίκης.

Ο συγγραφέας – αφηγητής επινοεί μια γλώσσα μυστική με το «αυτό», γλώσσα ουσιαστικής κι έντονα ψυχικής επικοινωνίας. Όμως ξανά σε τούτο το σημείο παρεμβαίνει το «εσύ», που μ’ ένα καθοριστικό τρόπο, οδηγεί τον ήρωα πίσω στη μοναξιά της έλλειψης. Αυτό είναι πλήρως ευδιάκριτο στο κεφάλαιο 83 που συμπυκνώνεται σε τρεις μόνο προτάσεις : «Χάθηκα μέσα σ΄ ένα σινεμά. Έβγαλα δυο εισιτήρια αλλά ήμουν μόνος.»

Έτσι, τοποθετεί τον έρωτα στους ακρωτηριασμούς της νύχτας, αναγκάζει τον εαυτό του να δεχτεί πολλά, στον τόπο της εκτέλεσης δένει εκείνος τα μάτια του δήμιου, ορίζει το πένθος ως συνώνυμο της απουσίας, θυμάται να βγάζει τις νύχτες τον Αύγουστο απ΄την πρίζα, φτιάχνει ποιήματα και καταπίνει τον κόσμο σε μικρές μπουκιές. Για να τον προσφέρει ως τροφή ελπίδας αλλαγής, στο στόμα ενός μικρού παιδιού.

Ο Σταύρος Σταυρόπουλος βλέπει το ΕγώΕσύΕμείς – παρ’ όλο που χωρούν το ένα μέσα στο άλλο, σαν βαγόνια του ίδιου σιδηροδρομικού συρμού - με την ίδια ευκολία να εξορίζονται το ένα από το άλλο και καταλήγει: «Το τέλος του έρωτα είναι ο έρωτας».

Είναι μια εμβληματική φράση αυτή, από τις πολλές που υπάρχουν στο βιβλίο, που αποκαλύπτει το μέγεθος της επινοημένης αλήθειας του έρωτα.

Όταν μια σκάλα οδηγεί προς τα κάτω, νιώθεις μια εσωτερική υποχρέωση να αντιστρέψεις την πορεία της. Κυριαρχεί η αγωνία να αποκατασταθεί η τάξη μέσα σου. Σαν να πρέπει όλα να ακολουθήσουν συγκεκριμένη πορεία για να μπορέσουν να υπάρξουν.

Ο Σταυρόπουλος βρίσκει αυτή την πορεία, με ένα μοναδικά αθέατο τρόπο. Με μια ιδιότυπη και μινιμαλιστική μαγεία. Έχει ένα προσωπικό στίγμα που σε αιχμαλωτίζει. Γιατί ξέρει. Και γιατί «τον έχουν διαπράξει», όπως ο ίδιος ομολογεί σε τρομακτικό τόνο στο κεφάλαιο 45. Ένα κεφάλαιο – τρεις λέξεις - που από μόνο του μπορεί να χαρακτηρίσει όλα τα προηγούμενα κι επόμενα του βιβλίου.

Μαρία Χρονιάρη

        

(Η ομιλία μου για το βιβλίο του Σταύρου Σταυρόπουλου "Ο έρωτας θα μας κάνει κομμάτια", εκδ. Απόπειρα)

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΩ ΖΩΕΣ

Η Απόπειρα διαβάζει ποίηση

Μαρία Χρονιάρη

Εκεί που αλλάζω ζωές

Ποίηση

Ένωσες την αρχή με το τέλος σε μια ακροστιχίδα σιωπής. Όλα τα άλλα έμειναν σε εκκρεμότητα. Κι η αγκαλιά μου γέμισε παγωμένα καλώδια.

Η ζωή που γεννά ζωές και αλλάζουν, ως ολοκληρωτικός μύθος που καταρρέει πάνω στα πετρώματα της γλώσσας για να ξαναγεννηθεί, είναι το modus vivendi αυτής της πρώτης συλλογής ποιημάτων της Μαρίας Χρονιάρη.

Η πεζολογική φόρμα που διακρίνει την ποίηση της ισορροπεί στο σημείο που η γλώσσα συναντά την ουσιωδέστερη έκφρασή της στο καθημερινό.

Πότε με την δύναμη της αποφθεγματικής φράσης, πότε με το θραύσμα της πρώτης εικόνας, πότε με το μικρό δικαίωμα στην ρήξη του πυρήνα της μορφής, δημιουργεί ένα παλίμψηστο σημείων, ένα φασματοσκόπιο, όπου βασιλεύει ο λόγος.

Λόγος που απομονώνει τα στιγμιότυπα, απελευθερώνοντας τα από τα δεσμά της σημασίας τους. Λόγος κεκαλυμμένος ερωτικά, που αρνείται την ειδολογική σύμβαση και καταφάσκει αδιαφιλονίκητα στη ζωή.

Η Μαρία Χρονιάρη γεννήθηκε στην Αθήνα και κατάγεται από τα Ανώγεια της Κρήτης. Σπούδασε τηλεόραση, έκανε σεμινάρια σκηνοθεσίας και εργάζεται ως οπερατέρ.

Το Εκεί που αλλάζω ζωές είναι το πρώτο της βιβλίο.